Krajem 1975. godine (27. novembra) postavljeni su poslednji metri pruge Beograd – Bar. Više od 100 godina, pre konačne realizacije, ona je bila u strateškom, ekonomskom, graditeljskom programu i želji Srbije, ali je ovaj najveći jugoslovenski građevinski poduhvat počeo tek 1952. godine.

Pruga koja ima 254 tunela i 234 mosta dugačka je 476 kilometara, od čega je 301 na teritoriji današnje Srbije. Prugu je u potpunosti finansirala Srbija iako je ona imala mnogo širi značaj. Time je otvoren robni put za Jadransko more.

Pruga Beograd – Bar je međunarodna železnička linija izgrađena u SFRJ koja je povezala glavni grad Jugoslavije sa morskom lukom.

Prilikom gradnje pruge nije se mnogo obraćalo pažnje na činjenicu da devet kilometara pruge prolazi kroz Bosnu i Hercegovinu, ali je to kasnije postalo zanimljivo. Na teritoriji Republike Srpske danas postoji takozvana „ćelija“ Štrpci, ali tu voz ne staje već služi samo kao ćelija za posebne situacije.

Najduži tunel je „Sozina“ na deonici Podgorica – Bar od 6.170 metara. Sledeći tuneli po dužini su „Zlatibor“, „Trebešnica“, „Goleš“…

Na pruzi je i najviši železnički most u Evropi. Na njoj su izgrađena i 234 mosta u ukupnoj dužini od 14,6 km. Most iznad Male reke je najviši u Evropi. Dužine je oko 500, a visine 200 metara. U stubove je ugrađeno 23.000 metara kubnih betona, a čelična konstrukcija je teška 25.000 tona.

Tačno 30. maja 1976. godine iz Beograda je krenuo prvi voz ka Baru i time je zvanično uspostavljen železnički saobraćaj između Srbije i Crne Gore. Dva dana ranije, 28. maja, barskom prugom je prošao „plavi voz“, u kome je prvi putnik bio predsednik Jugoslavije Josip Broz Tito sa suprugom Jovankom i njegova brojna svita iz svih republika.

Još osamdesetih godina 19. veka u Srbiji se počelo govoriti o jadranskoj železnici i o želji Srbije „da izađe na more“. Bilo je mnogo natezanja, problema, osporavanja… I ratovi su učinili svoje: dva balkanska i Prvi svetski rat, pa zatim i Drugi svetski rat, uoči koga su počeli izvesni radovi između Valjeva i Kosjerića, na Bukovima. Posle Drugog svetskog rata, 20. jula 1951. godine, Privredni savet Vlade FNRJ odobrio je sadašnji pravac pruge Beograd – Bar, pa su naredne godine počeli radovi na deonicama Resnik – Valjevo i Titograd – Bar, a 1955. godine i na deonici Priboj – Prijepolje. I u Društvenom planu za period 1961 – 1965. godine bilo je predviđeno da se pruga „u periodu posle 1965. godine završi u najkraćem roku“. I pored svega rečenog, radovi su sporo odmicali, jer su u to svoje prste umiješala i republička rukovodstva Hrvatske, Slovenije i Bosne i Hercegovine.

Odlučujuću prekretnicu u nastavku radova na pruzi Beograd – Bar imalo je savetovanje o problemima izgradnje pruge Beograd – Bar. Užičko savetovanje održano je 17. januara 1965. godine.

Zbog sve češćih prigovora, u toku 1966. godine Savezno i Privredno veće Savezne skupštine usvojili su Zakon o učešću Federacije za dovršenje izgradnje pruge Beograd – Bar. Međutim, i pored Zakona, Federacija nije ispunjavala svoje preuzete obaveze, sa gradnjom pruge se i dalje kuburilo, politiziovalo i ometalo.

U takvoj situaciji Republika Srbija je od 1971. godine u celini preuzela finansiranje dovršetka izgradnje pruge kroz Srbiju. Raspisan je i narodni zajam, pa je krajem maja 1976. godine konačno barska pruga puštena u redovan saobraćaj.

Izvor: blic.rs