Danas je Savindan

Savindan je praznik Srpske pravoslavne crkve koji se slavi 27. januara (tj. 14. januara po starom kalendaru), kojim se obeležava uspomena na Svetog Savu, princa dinastije Nemanjića, srpskog prosvetitelja i prvog arhieposkopa srpskog. Prema istorijskim podacima Sveti Sava se upokojio na ovaj dan 1236. godine u Trnovu u današnjoj Bugarskoj.

Sveti Sava rođen kao Rastko Nemanjić, bio je najmlađi sin Velikog župana Stefana Nemanje. I kako je to bio običaj u to vreme, pa i u kraljevskim porodicama, prvi sin nasleđuje oca, drugi se šalje u vojsku a treći u crkvu. Rastko se mlad zamonašio na Svetoj Gori prema nekim izvorima sa 15 a drugim sa 17 godina.

Smatra se da je slanje Rastka na Svetu Goru bila politička odluka njegovog oca, kako bi izdejstvovao nezavisnost srpske crkve od Ohridske arhiepiskopije. Razlog tome jeste da bez nezavisne crkve ne može se stvoriti nezavisna država. Sveti Sava je kao vešt pregovarač, iskoristivši sukob unutar Vizantijskog carstva, uspeo da izbori autokefalnost Srpske pravoslavne crkve 1219. godine.

Iako, prema nekim podacima Stefan Nemanjić je krunisan za prvog srpskog kralja 1217. godine, to nije moglo da se desi pre dobijanja nezavisnosti srpske crkve, a prvi pisani izvori u kojima se Stefan Nemanjić spominje kao srpski kralj datiraju iz marta 1220. godine. Uzrok ove greške oko datuma su zapisi istoričara iz tog perioda, Domentija i Teodosija, koji se u mnogome razlikuju po informacijama, a ni jedan od njih nije lično prisustvovao činu krunisanja.

Savindan je jedan od najznačajnijih praznika u srpskoj kulturi, pa u medijima često možete čuti kako se koristi pojam “Svetosavski” narod ili crkva kojim se identifikuje Srbi i Srpska pravoslavna crkva.

Praznik Sveti Sava je ustanovljen za školsku slavu 1840. godine, na predlog Atanasija Nikolića, rektora Liceja iz Kragujevca. Pauza u obeležavanju Savindana kao školske slave napravljena je u periodu od 1945. do 1990. godine.

Knez Miloš je naredbom od 5.februara 1827. Proglasio Dan Svetog Save za neradni, a onima koji ne bi tog dana došli u crkvu ili dućan zatvorili odredio da “ne samo globu crkvi plate, no i apsom i telesnom kaznom kaštigovani budu“.

Sveti Sava se smatra i zaštitnikom zanatlija i pastira jer prema verovanju Sveti Sava tera vukove. U znak poštovanja pastiri bi postili 7 dana pre ove slave a na ovaj dan ne bi koristili britve a žene ne bi koristile crvenu boju kako ne bi privukli vukove. Prema predanju ako na današnji dan zagrmi u Srbiji će ove godine desiti bitni događaji.

Izvor: uzice online