Selo Visibaba kod Požege danas je puno vrednih poljoprovrednika, a voće i povrće iz ovog dela Srbije obilazi našu zemlju. Međutim, ništa manje vredni nisu bili žitelji ovog kraja stotinama godina unazad. Arheološka istraživanja obavljena na ovom području dokazuju da istorija života seže u izuzetno daleku prošlost, u praistorijsko doba, a nisu je zaobišli ni Stari Rimljani koji su se ovde doselili krajem I veka pre nove ere. Ipak, stvarni proces romanizacije ovog prostora započeo je tek u I veku nakon rođenja Hrista. Municipium Malvesatium je pokrivao teritoriju u najbližim granicama Čajetine, Užica, Bajne Bašte sa sedištem u centru sela Visibabe.
– Nakon osvajanja pojedinih krajeva Rimljani su gradili puteve koji bi omogućavali brže kretanje vojske koja je išla u osvajačke pohode, ali i razvoj trgovine. Na teritorije opštine Požega pronađeno je mnoštvo nalaza iz razdoblja kasne antike, ostaci arhitekture upućuju na postojanje života u antičko doba. Pronađeno je raznovrsno keramičko posuđe,oružje kao i ukosnice i igle koje su tadašnje žiteljke koristile u svakondevnom životu“, kaže za RINU novinar Rade Marković koji se sa posebnom pažnjom bavio arheološkim lokalitetima u Požegi.
U selu Visibabe postoji nekoliko arheoloških nalazišta a najplodinija za istraživače bila su Krčevine, Varošište. Postojanje velikog rimskog naselja moralo je podrazumevati i postojanje rimskog groblja koje su arheolozi pronašli na lokalitetu Blaškovina koji se nalazi u istočnom delu mesta Visibaba, na terasi iznad Zapadne Morave. Istraživanja i iskopavanja su izvršena u drugoj polovini 20. veka, a pretpostavlja se da groblje datira datira iz perioda II i III veka. Otkriveni su spomenici, postamenti i fragmenti nadgrobnih spomenika, ali i jedna kamena urna visine preko jednog metra sa udubljenjem. Nalazižte pripada kategoriji spomenika kulture od velikog značaja, upisan u centralni registar 1983.
– Izuzetan je pronalazk cipusa sa poljem sa natpisom i reljefom, na kojem je predstavljen Atis. Od ostalih nalaza izdvajaju se ostaci građevine koja je imala strane dužine oko 12 m oko koje su ležali brojni fragmentovani ostaci arhitektonske plastike od sivog krečnjaka. Prema navodima arheologa za sada je registrovano 29 spomenika na rimskom groblju u Blaškovini koja je još poznata pod imenom Zlenac“, kaže Marković.
Većina ostataka života Starih Rimljana na teritoriji opštine Požega danas nije vidljiva golim okom. Ali, sećanje na stare ratnike u selu Visibabe čuva kovač rimskog oružja, Bato Đokić koji na originalan način predstavlja tajne rimske vladavine.
– Da bi se uradio jedan rimski mač potrebno je uložiti isto vremena i truda kao da sa njim idete u rat, iako je on u današnje vreme samo igračka. Mačevi se vrlo često koriste glumci u pozorištu kako bi na što bolji način predstavili duh starih vremena. Pretvoriti usijano gvožđe u hladno oružje, poprilično je dug proces. Sav potreban materijal pronalazim u prirodi, trudim se da što više radim ručno a manje da koristim mašine”, rekao je Bato.
U antičko vreme ovim zanatom bavili su se posebeni majstori kovači-oružari. Znalo se ko kuje mačeve, ko strele, a ko pravi lukove ili štitove. Uz brojne druge, to je samo još jedan dokaz koji pokazuje koliko je bila razvijena civilizacija Starih Rimljana i da pokolenja kroz vekove od njih mogu mnogo da nauče.
Izvor: RINA.rs