Prema ostacima materijalne kulture, užički kraj bio je naseljen u praistorijsko doba. Nalazišta neolitskog perioda otkrivena su na velikom broju lokaliteta (pećina Megara, u južnom delu sela Stapari, Potpećka pećina u selu Potpeć). Krajem XII veka Užice sa okolinom ulazi u sastav Nemanjine srednjovekovne feudalne države, što potvrđuje i povelja manastira Studenice iz 1196. godine.

Prvi siguran pomen Užica nađen je u dokumentu iz Dubrovačkog arhiva od 9. oktobra 1329. godine. Polovinom XIV veka širim područjem Užica upravljao je Vojislav Vojinović, a po njegovoj smrti, vlast je preuzeo Nikola Altomanović. Šireći svoju vlast i teritoriju ugrožavao je Dubrovnik, bosanskog bana Tvrtka i kneza Lazara. Udruženim snagama knez Lazar i bosanski ban Tvrtko su uhvatili Nikolu Altomanovića 1373. godine i oslepeli ga. Užički kraj od tada je u sastavu države kneza Lazara. Posle pada srpske despotovine osvojili su ga Turci. U XVI veku Užice je bilo središte nahije i kadiluka, a tokom XVII veka postao je značajno zanatsko i kulturno središte.

Krajem XIX i početkom  XX veka u Užicu se osnivaju  patriotska, kulturna i sportska udruženja: Narodna odbrana, Kolo jahača “Knez Mihailo”, Streljačka družina, Velosipedsko društvo, Planinarsko društvo, Savez trezvene mladeži, Đačka družina “Napredak”, Pevačko društvo “Zlatiborska vila”, Sokolsko društvo “Dušan Silni” i druga.

Posle završetka Balkanskih i Prvog svetskog rata u Užicu se ubrzano počela obnavljati proizvodnja i industrija. Osnovana je Fabrika za preradu kože u Vrelima, železnička Kolska radionica, a 1928. u grad je iz Slovenije preseljena Fabrika oružja i municije Jakova Pošingera (danas “Prvi Partizan”- Namenska proizvodnja). Obnovljene su stare bankarske ustanove, a osnovane su i nove: Privredna banka, Užička prometna banka i Užička oblasna banka.

Razvijala se putnačka železnička mreža: pruga Užice – Vardište, put Užice – Kraljeve Vode na Zlatiboru, put Užice – Kadinjača – Bajina Bašta.

U periodu Drugog svetskog rata 1941-1945, Užice je bilo središte značajnih istorijskih događaja (Užička republika).

Posle Drugog svetskog rata grad se polako razvija u veliki privredni i kulturni  centar zapadne Srbije. U gradu postoje osnovne, srednje i visoke škole, Učiteljski fakultet, Narodno pozorište, Narodni muzej, Istorijski arhiv, Gradska galerija, Narodna biblioteka.

izvor: