Svakog 1. septembra đaci u Srbiji sedaju u školske klupe, jer je to datum kada počinje nova školska godina. Mnoge generacije za ovaj dan imaju vezana razna sećanja, ali retko ko zna zašto je baš 1. septembar odabran da bude prvi dan škole. Odgovor se krije u istoriji, prenosi Danas.
Tokom srednjeg veka, obrazovanje je bilo usko povezano sa crkvom, a škole su uglavnom bile osnivane pri crkvi. Razlog za ovo je to što su se u manastirima i crkvama čuvale knjige koje su sveštenici pisali, tumačili i prepravljali, tako da su oni bili jedni od retkih obrazovanih i pismenih ljudi.
Crkva je imala veliki uticaj na razvoj obrazovanja u celom svetu, pa tako i u Srbiji. Pošto je školovanje bilo moguće samo u crkvama, tokom formalnog obrazovanja poštovala su se crkvena pravila – tako da su i datumi polaska u školu bili usklađeni sa crkvenim kalendarom.
Još 325. godine car Konstantin Veliki je u Nikeji okupio prvi vaseljenski sabor, a jedna od odluka koje su tada donete bila je da se datum 1. septembar, po crkvenom kalendaru, od tog trenutka smatra početkom nove kalendarske godine.
Vezani za crkvu, učenici u Srbiji su tokom srednjeg veka školsku godinu započinjali zapravo prvog dana kalendarske godine, a to je bio 1. septembar. Taj dan označavao je novi početak, nova iskustva, pa je smatrano prikladnim i da označava i početak usvajanja novih znanja i veština.
Početak školske godine 1. septembra zaživeo je još u prvim školama koje su osnovane u Srbiji, očuvao se kroz tradiciju, da bi na kraju bio i ozvaničen i kroz zakone.
U bivšim sovjetskim republikama 1. septembra se proslavlja praznik – Dan znanja
Datum početka školske godine i u Rusiji je 1. septembar, iz istog razloga kao i u Srbiji.
Međutim, ono što je različito jeste da se u Rusiji ovaj datum proslavlja kao Dan znanja. Zvanični državni praznik postao je na osnovu Uredbe Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR-a „O praznicima i nezaboravnim danima“ koja je doneta 1. oktobra 1980. godine.
Tog dana deca dolaze u školu svečano obučena, sa cvećem, organizuju se priredbe, sajmovi i festivali, čestita se učiteljima i nastavnicima.
Dan znanja se i dalje slavi, ne samo u Rusiji, nego i u Kazahstanu, Belorusiji, Jermeniji, Letoniji i drugim postsovjetskim zemljama.
U većini država na svetu ne postoji zvaničan datum za početak školske godine
U Španiji je prvi dan škole promenljiv datum, a u različitim provincijama zemlje školska godina počinje u različito vreme. Ipak, prema zakonu, svi studenti moraju započeti studije najkasnije do 1. oktobra.
Sjedinjene Američke Države su pitanje o datumu polaska u školu ostavile državama. Svaka država rešava ovo pitanje nevezano za odluke ostalih država, a uglavnom se odluči da školska godina počne bilo kog dana u avgustu ili početkom septembra.
Slično Sjedinjenim Američkim Državama, u Nemačkoj svaka od 16 pokrajina samostalno odlučuje o dužini trajanja školske godine.
U Australiji školska godina započinje nakon Dana Australije, što je najveći državni praznik u zemlji i svake godine se obeležava 26. januara. Međutim, u slučaju da 27. januar bude u drugoj polovini nedelje, onda nastava počinje od sledećeg ponedeljka.
Datum početka školske godine je tradicionalno 1. septembar u Irskoj, Sloveniji, Mađarskoj, Makedoniji i Poljskoj.