Sve do 2001. godine 7. jul se u našoj državi slavio kao Dan ustanka naroda Srbije, kada je pod uticajem nekih drugih “vetrova” ukinut i ako obeležava dan kada se stanovništvo Srbije suprostavilo najvećem zlu koje je čovečanstvo do tada spoznalo – fašizmzu.
Istorija
Na Ivanjdan, 7. jula 1941. godine u selu Bela Crkva, kod Krupnja održavao se tradicionalan seoski vašar. Posle crkvene službe, predsednik opštine Sredoje Knežević je okupljenim građanima naredio, da se zbog „vanrednih bezbednosnih prilika“, raziđu kućama i većina ga je poslušala, ali je na vašaru, ipak, ostalo još nekoliko stotina seljaka. Oko 17 časova pojavila se grupa od petnaest partizana iz Rađevske partizanske čete, predvođenih komandantom Mišom Pantićem i političkim komesarom Žikicom Jovanovićem Špancem. Bili su naoružani puškama, a jedan partizan je nosio puškomitraljez.
Odmah po dolasku, partizani su, pod lipom ispred kafane Bose Nedeljković, okupili oko sebe seljake. Potom su im održali antifašističke govore u kojima su pozvali narod u borbu protiv okupatora. Govorili su lekar Miša Pantić iz Valjeva, student prava Vladan Bojanić iz Bele Crkve i Žikica Jovanović Španac, novinar iz Valjeva i učesnik Španskog građanskog rata. Posle održanih govora partizani su se udaljili. Mnogi mladići, koji su bili na vašaru tada su se pridružili Rađevačkoj partizanskoj četi.
Odmah po odlasku partizana, u selo je stigla žandarmerijska patrola, koja je u međuvremenu bila obaveštena o dolasku „naoružanih komunista”. U njoj su bili narednik Bogdan Lončar i kaplar Milenko Braković. Oni su počeli, okupljenom narodu, da govore da ide kući i počeli da ga rasteruju. Tada je Vladan Bojanić, pojurio za partizanskom grupom koju je sustigao kod izvora Jebarovca, kraj rečice Kolaruše. Ispričao je o grubom nasrtaju žandara, pa su se Žikica Jovanović i Miša Pantić, vratili sa namerom da razoružaju žandarme.
Lončar i Braković su, odmah po dolasku partizana, posegli za oružjem, ali nisu stigli da ga upotrebe. Žikica je, iz neposredne blizine, iz pištolja (nosio je dva pištolja na bokovima, kao i svi politički komesari iz Španskog građanskog rata) ubio obojicu. Bogdana Lončara je jedan metak pogodio u fišekliju usled čega je eksplodirala municija i on je umro dva sata kasnije (prema drugom izvoru u selo su se vratili Žikica Jovanović i Cvetin Soldatović i obojica pucali. Žikica je pištoljem ranio Bogdana Lončara, dok je Soldatović puškom usmrtio Brakovića).
Što se Užičana tiče, Užice i dalje ima ulicu “7.jul” iako ona više od 10 godina ne nosi taj naziv. Dan ustanka naroda u bivšim socijalističkim republikama Makedoniji, Hrvatskoj i Sloveniji je i dalje državni praznik. Države koje su podnele najveći teret borbe protiv fašizma, Srbija i Bosna i Hercegovina su ovaj praznik ukinuli.
Izvor: uzice online
