Manastir Rujan se nalazi u selu Vrutci, 17 km udaljen o Užica, na levoj obali istoimenog jezera. Manastir je podignut tokom XV ili početkom XVI veka, posvećen je Svetom velikomučeniku Georgiju. O izgradnji manastira kao i o ktitoru ne postoje spisi. Manastir je 1576. godine spaljen od strane Osmanlija. Tom prilikom monasi su pobegli u manastir Rača, na Tari. O tom period istorije zasigurno se zna da je u manastiru 1529. godine počela sa radom PRVA štamparija, kao i da je monah Teodosije, iguman manastira, 1537. godine štampao PRVU knjigu na teritoriji današnje Srbije – Rujansko Ćetvorojevanđelje. Nažalost u Srbiji se ne nalazi potpun primerak ovog Jevandjelja, jer je 1941. godine tokom bombardovanja Narodne biblioteke u Beogradu uništen, jedan odlomak od 92 lista se čuva u arhivi SANU-a. U Ruskoj Nacionalnoj biblioteci u Sankt Peterburgu se takodje ne nalazi cela knjiga, već 296 listova. Česi su imali tu sreću da jedini celovit primerak bude u Nacionalnoj biblioteci u Pragu (300 listova). Temelji manastira bili su vidljivi sve do 1986. godine, kada su ostatke prvog manastira potopile vode veštačkog jezera Vrutci.

Plan za izgradnju novog manastira nastao je 2003. godine. Episkop Hrizostom je dao blagoslov o njegovoj obnovi, iste godine usvojen je arhitektonski plan. Lokacija manastira je u blizini starog, na uzvišenju iznad jezera. Manastir ima izgled srednjovekovne bazilike što ga čini jedinim takvim u Eparhiji žičkoj, jedan noseći stub nalazio se i u srednjovekovnom manastiru (krajem XIX i početkom XX veka taj stub krasio je ulaz u najstariju Osnovnu školu u Užicu, “Prvu osnovnu školu kralja Petra II”), zvonik u obliku svetogorskih pirgova (donaciju za izgradnju dao je Dragan Anđić, rodom iz Vrutaka), dok je u donjem delu porte izgrađen konak. Izgradnja manastira trajala je od 2004. do 2006. godine. U toku je prikupljanje novčanih sredstava kako bi manastir bio oslikan. Neizostavan deo ovog plana je naravno i spomenik posvećen monahu Teodosiju, ispred kog se nalazi Jevandjelje. Po svojoj želji iako se upokojio u Kraljevu, u porti manastira sahranjen je blaženopočivši episkop Hrizostom. Zanimljiv podatak je da se i današnji iguman manastira zove Teodosije.

Dve verzije imena manastira:

Rujan – boja cigle kojom je manastir obložen je crvena baš kao i boja istoimene biljke.
Rujno – kao i većina manastira iz tog perioda moguće je da je i ovaj dobio ime po kraju koji se u turskim spisima iz XV i XVI veka pominje kao Rujno.
Oba imena su primenjiva u narodu.

[ratemypost]